استفاده از «حملههای شخصی» یکی از فنون انحراف ذهنی است که در آن به جای ارائه استدلال و مستندات برای اثبات نادرستی یا درستی یک گزاره، به شخصیت فرد، گروه یا سازمان مطرح کننده آن ایده حمله میشود. |
ـ نتیجه: بنابراین، ریش گذاشتن نشانه افراطگرایی است.
عکس 2- بیبیسی در گزارشی به تاریخ 26 اسفند سال 1391 با عنوان «رمزگشایی از ریش و سبیل مردان عرب» به صورت آشکار داشتن ظاهر اسلامی را با تندروی و افراطگرایی مرتبط دانست. این میتواند نمونهای از «مغالطه با حمله شخصی» باشد.
عکس 3
با آنکه رسانههای غربی از فن حملههای شخصی به وفور استفاده میکنند، نحوه استفاده بیبیسی از این مغالطه تفاوتهای مهمی با سایر رسانهها دارد.
در حالی که سایر رسانهها ممکن است به آشکار شخصیت فرد را مورد حمله قرار دهند، بیبیسی معمولاً از روشهای پنهان و «زیرپوستی» برای حملههای شخصی استفاده میکند.
حتی در مواردی که برآیند یک گزارش یا تحلیل بیبیسی به شدت علیه یک فرد یا جریان است به ندرت میتوان مواردی را نام برد که این رسانه مانند برخی از رسانههای دیگر از فحاشی و توهین
بیبیسی استفاده از القاب احترامآمیز برای افرادی که آنها را هدف حمله قرار میدهد، فراموش نمیکند |
علیه آن فرد یا جریان استفاده کند. بر عکس، این رسانه حتی در مواردی که شخص را هدف حملههای شخصی قرار داده استفاده از القاب احترامآمیز مانند «آقای»، «خانم»، «آیتالله»، «ژنرال» و غیره برای وی را فراموش نمیکند. با این حال، باید توجه داشت استفاده از این القاب احترامآمیز به بیبیسی برای پنهان کردن مقاصد و اهداف پرخاشگرانهاش و در نتیجه متقاعد کردن مخاطبان کمک میکند.
به عنوان مثال، رسانه دولتی بیبیسی فارسی در گزارشی به تاریخ 3 خرداد 1391 با عنوان «سعید جلیلی؛ کسی که از جانب ایران با جهان سخن می گوید» از عناوینی مثل «آقای جلیلی»، «مذاکره کننده ارشد اتمی ایران» و القاب دیگر برای این سیاستمدار ایرانی استفاده میکند، اما در همین حال تلاش میکند وی را یک «دیپلمات گوشهگیر»، فاقد تسلط بر مذاکرات هستهای، «غیرمنعطف» و تندرو و بدون استقلال رأی معرفی کند که عامل به نتیجه نرسیدن مذاکرات ایران با کشورهای 1+5 بوده است. نگاهی میاندازیم به برخی از قسمتهای این گزارش:
عکس 4
عکس 5ـ بیبیسی هنگام استفاده از فن «حمله شخصی»، برای اثرگذاری بیشتر این فن کنترل ذهن، از القاب احترامآمیز برای فردی که هدف حمله است استفاده میکند.
عکس 6ـ
همانطور که گفته شد برآیند این گزارش بیبیسی به گونهای است که در نهایت عدم انعطاف و سرسختی مذاکره کننده ارشد هستهای ایران عامل عدم پیشرفت در مذاکرات 1+5 عنوان شده است. در عین حال، از وی اغلب به «آقای جلیلی» یاد شده تا اینکه چرا بیبیسی از ذکر دلایل اصلی به نتیجه نرسیدن مذاکرات ایران با کشورهای 1+5 طفره رفته است، مشخص نشود.
اما علت اثرگذاری فن حملههای شخصی چیست؟ اثرگذاری حملههای شخصی به علت نوعی خطای ذهنی در انسان است که به عنوان «خطای هالهای» شناخته شده است.
در روانشناسی و علوم شناختی خطای هالهای به نوعی خطا گفته میشود که برداشت فرد از یک خصلت فردی دیگر تحت تأثیر خصلت دیگری که نامربوط است، قرار میگیرد، مثل هنگامی که یک فردی با جذابیت ظاهری، فردی باهوشتر یا صادقتر هم دانسته میشود. بنابراین اگر رسانهای بتواند یک صفت بد را به فردی نسبت دهد، مخاطبان در صحت استدلالهایی که او مطرح میکند، شک خواهند کرد، حتی اگر آن صفت بد هیچ ارتباطی به استدلالهای مورد نظر نداشته باشند.
بنابراین خوب است بار دیگر که با استدلالهایی مواجه میشویم که در آنها سعی میشود ادعایی اثبات نشده در قالب حمله شخصی به ما القا شود، صحت و سقم استدلالها را فارغ از اینکه چه کسی آنها را مطرح کرده، مورد بررسی قرار دهیم.
در قسمت بعدی این گزارش، فنون دیگری که رسانهها از آنها برای تحریف واقعیتها استفاده میکنند را بررسی خواهیم کرد.
ادامه دارد...